188. Architektura PRL-u, cz. 2

- Jest taka teoria prof. Bohdana Jałowieckiego, który napisał, że w 2013 roku zacznie się degradacja bloków wybudowanych w czasach Polski Ludowej. Bloki, które z jednej strony oszpeciły przestrzeń wielu polskich miast, z drugiej dały "własny kąt" tysiącom gnieżdżących się wcześniej "na kupie" Polaków. - To dobra architektura, chociaż uważana za peerelowski koszmar. Zresztą bez kontekstu historycznego nie da się jej zrozumieć. Trzeba wiedzieć, że architekci w tamtej epoce mieli gigantyczne ograniczenia materiałów, że np. małe mieszkania nie są winą architektów, ale ustaleń polityków, którzy tworzyli takie normatywy - mówił w Programie 4 PR Filip Springer, autor publikacji Źle urodzone.

- 1 -

- 2 -

- 3 -

- 4 -

- 5 -

- 6 -

- 7 -

- 8 -

- 9 -

- 10 -

- 11 -

1 - rzeźba Gimnastycy Ryszarda Wachowskiego przed halą Urania w Olsztynie, rok 1979.  

2 - hala widowiskowo-sportowa, rok 1978.   

3 - wieżowiec NBP i plac Solidarności, róg Piłsudskiego i Głowackiego.  

4, 5 - dworzec Olsztyn Główny, rok 1971. Architektura budynku na owe czasy była nowoczesna i dorównywała sztandarowej inwestycji tamtych lat Warszawie Centralnej. Rozległa hala kasowa o powierzchni ok. 1000 m2, połączenie z dworcem PKS, antresola. Na pierwszym piętrze znajdował się bar WARS, na parterze poczekalnia. Aluminiowa stolarka, podwójne szyby, nawiewowe ogrzewanie, pod holem schron. Dziś niestety to nie najlepsza wizytówka stolicy regionu. *

6 - rzeźba Kantata Ryszarda Wachowskiego przy szkole muzycznej.  

7 - Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińskiej i Mazurskiej, popularne Szubienice autorstwa Xawerego Dunikowskiego, rok 1954.  

8 - pawilony handlowe przy al. Piłsudskiego powstałe z okazji Centralnych Dożynek, rok 1978. Po obchodach miały być rozebrane.

9 - pomnik poświęcony Bogumiłowi Lince powstał wraz z parkiem, który założono w miejscu dawnego cmentarza ewangelickiego przy obecnej ulicy Wojska Polskiego, rok 1973. 

10, 11 - budynek przy ul. Szrajbera 11. W szarych murach w stylu socrealizmu ulokowała się PZPR (najpierw komitet wojewódzki, potem powiatowy) oraz redakcja (1958-1970) Głosu Olsztyńskiego. Po zwinięciu sztandaru PZPR budynek trafił w ręce Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Dziś należy do uniwersytetu.

*  Dworzec Główny w Olsztynie, lata 70. XX w. Fotografie z książki Dworzec PKP i PKS w Olsztynie.